راه شناخت استاد (حاوی مطالب بسیار مهم و کلیدی)

نه هرکه چهره برافروخت دلبری داند...

مرحوم سید بحرالعلوم در رساله ی سیروسلوک خود می فرمایند: و اما استاد عام_۱ شناخته نمی شود مگر به مصاحبت او در خلأ و ملأ (شیخ عارف: خلأ یعنی در خلوت ها با او معاشرت کند٬ ملأ یعنی در در محافل و مجالس عمومی با او باشد) و معاشرت باطنیه و ملاحظه ی تمامیت ایمان جوارح و نفس او (شیخ عارف: حال این را به چه کسی بگوییم؟ برای آن اشخاصی که دنبال کرامت هستند نه دنبال معرفت٬ آن هایی که می خواهند از استاد کرامت ببینند٬ مرحوم سید دارند اخطار می کنند می فرمایند برای شناخت استاد ببین چقدر ایمان استاد بالاست٬ ببین معصیتش چگونه است٬ محاسبه از لحاظ باطن کن ببین قلبش چقدر یاد خدا می کند یاد ائمه می کند٬ با او معاشرت باطنی کن در خلأ و ملأ ببین چقدر توجهات باطنی دارد نه اینکه به ظاهر ببینی چه کار دارد می کند مثلا سحری می کند دعایی می کند طی الارض دارد پیشگویی می کند چهره خوانی می کند و از این چیزها که امروز متعارف شده برای بعضی ها که می خواهند استاد را از این راه بشناسند٬ ایشان می فرماید زینهار یعنی اخطار می کنند که به این چیزها فریفته نشوی٬ البته مرحوم سید نمی فرماید این ها حاصل نمی شود٬ سید نمیخواهد بگوید خوارق عادات کسی نمی تواند انجام دهد بلکه مرتاض های هندی هم از این کارها می کنند سید می فرماید تو فریب این ها را نخور)

زینهار به ظهور خوارق عادات و بیان دقائق نکات (شیخ عارف : شخص بیاید برای شما نکاتی از غیب بگوید دقائقی بگوید همین که برخی از این چیزها می گویند٬ از احوالات گذشته ی شخص٬ ما هم نمی خواهیم بگوییم این ها دروغ می گویند) و اظهار خفایای آفاقیه و حبایای انفسیه (شیخ عارف: چیزهایی که در جهان مخفی است را می گوید مثلا می گوید دو ماه دیگر چه اتفاقی می افتد یا یک ماه دیگر پادشاه فلان کشور چه می شود٬ همین که برخی می آیند و خبرهایی می دهند٬ حبایای انفسیه یعنی از نفس شما خبر می دهد که در نیت شما چه می گذرد) و تبدل بعضی از حالات خود (یعنی شخصی که وقتی نزدش می روی می بینی که می تواند به حالات مختلف دربیاید مثلا یک روز اینجاست یک روز در مشهد و یک روز در مکه٬ خب اگر یک روز اینطور شخصی را پیدا کردی سریع فریفته نشو که خود مرحوم سید می فرماید:) به متابعت با او فریفته نباشد چه اشراف بر خواطر و اطلاع بر دقایق (که بر دیگران مخفی است) و عبور بر ماء (آب) و نار (آتش) و طی زمین و هوا (این که در مقابل چشم شما مثل پرنده پرواز کند) و استحضار از آینده(یعنی می گوید تا آخر عمر شما چه خواهد شد و حرفای او نیز درست درمی آید) و امثال این ها در مرتبه ی مکاشفه ی روحیه حاصل می شود و از این مرحله تا سرمنزل مقصود راه بی نهایت است._۲

۱: استاد عام در کلام مرحوم علامه بحرالعلوم در مقابل استاد خاص است که به وجود مبارک امام معصوم اطلاق می شود

۲: رساله ی سیر و سلوک علامه بحرالعلوم با مقدمه وشرح علامه طهرانی-انتشارات نور ملکوت قرآن ص 168

* قسمت هایی که با رنگ آبی نوشته شده متن رساله ی سیروسلوک سیدالعرفا مرحوم علامه ی بحرالعلوم می باشد.